De Vlaamse zuivelbarometer staat op ‘slecht weer’. De Vlaamse zuivelbarometer, voor het eerst gepubliceerd in april 2014, verschijnt viermaal per jaar. De meest recente (gepubliceerd in november 2014) geeft de resultaten weer voor het derde kwartaal van 2014.
Bruto saldo gedaald
Ten opzichte van het tweede kwartaal is het actueel bruto saldo gedaald. De prijsdaling van de mengvoeders was onvoldoende om de afname van de melkprijzen te compenseren. Zoals voorspeld op het einde van de vorige zuivelbarometer is door de steeds dalende melkprijzen nu ook het voortschrijdend bruto saldo afgenomen. De opbrengsten kennen sinds hun piek in het vierde kwartaal van 2013 een continue daling. Deze daling is hoofdzakelijk toe te schrijven aan de sterke daling van de melkprijs (van 41,87 euro per 100 liter melk in december 2013 tot 33,29 euro per 100 liter melk in september 2014). Ook de prijzen voor nuchtere kalveren en reforme koeien zijn, zij het beperkt, gedaald. De opbrengsten per 100 liter melk staan met een index van 110 op het laagste niveau sinds begin 2013, maar dat is nog steeds hoger dan het gemiddelde van de referentieperiode 2008-2012.
Variabele kosten
De variabele kosten vertonen sinds begin 2013 een licht dalende trend. Ook de laatste maanden zet de daling van de variabele kosten zich voort als gevolg van de dalende krachtvoederprijzen. Met een index van 110 bereiken de variabele kosten hun laagste peil in 2 jaar. Dat ligt eveneens boven de gemiddelde index van de referentieperiode. Het actueel bruto saldo toont per kwartaal het verschil tussen de opbrengsten en de variabele kosten per 100 liter melk en is een indicatie van de actuele economische situatie. Het voortschrijdend bruto saldo geeft aanvullend het gemiddelde bruto saldo van de laatste vier kwartalen en is, meer dan het actueel bruto saldo, een maatstaf voor de rentabiliteit in de melkveehouderij van het afgelopen jaar.
Dalende melkprijzen
Aan de continue stijging van het actueel bruto saldo sinds medio 2012 was begin 2014 al een einde gekomen. Onder impuls van de sterk dalende melkprijzen daalde het actueel bruto saldo van 143 in het laatste kwartaal van vorig jaar naar 110 in het derde kwartaal van 2014. Dat is het laagste peil sinds het eerste kwartaal van 2013. Dat is echter nog steeds hoger dan de gemiddelde index in de referentieperiode 2008-2012. Niettemin is de sterke daling van de index in enkele kwartalen tijd een belangrijke indicatie van een verslechterende economische situatie in de melkveehouderij. Door de zeer gunstige economische situatie rond de jaarwisseling, heeft de minder gunstige situatie sinds begin dit jaar zich nu pas doorgezet in het voortschrijdend bruto saldo. In het tweede kwartaal stond de index met 133 nog op het hoogste peil sinds 2008. In het huidige kwartaal is ook deze index voor het eerst in twee jaar afgenomen tot 129. Ondanks deze daling is de index nog steeds hoog vergeleken met de periode 2008-2012.
Negatieve evolutie
Sinds de eerste publicatie van de zuivelbarometer in april 2014 is de situatie voor de melkveehouders in negatieve zin geëvolueerd. De dalende melkprijs zorgt voor een afname van het actueel bruto saldo per 100 liter melk in het derde kwartaal van 2014 tot een niveau van 110. Over het laatste jaar bekeken (oktober 2013 – september 2014) is de index van het voortschrijdend bruto saldo nog heel hoog, wat erop wijst dat de economische situatie van de melkveehouder goed was tijdens deze periode. Verwacht wordt dat de volgende kwartalen het voortschrijdend gemiddeld bruto saldo nu sterker zal afnemen.
Met dank aan de redactie van Landbouwleven!
Bron: Van der Straeten B. & Deuninck, J. (2014) De Vlaamse zuivelbarometer – november 2014, Beleidsdomein Landbouw en Visserij, afdeling Monitoring en Studie, Brussel.
