De zuivelcrisis dendert voort. De voorbije weken bleven de prijzen van melkpoeder, boter en kaas op een laag niveau of daalden zelfs nog. De meeste melkerijen hebben hun melkprijs nog verder naar beneden bijgesteld. Het is duidelijk dat de crisis een gevolg is van het onevenwicht tussen de vraag naar zuivelproducten en het aanbod van melk wereldwijd.
Europees probleem
Vooral in Europa blijft de melkproductie toenemen. De vraag is of een tijdelijke productiesturing een oplossing biedt voor de crisis. Ondanks alle marktsignalen van de voorbije maanden blijft de melkproductie in België toenemen. In maart werd 15,38% meer melk geleverd dan in maart 2015, al is dit cijfer relatief. Vorig jaar in maart werd er nog volop geremd, om het aandeel superheffing zo veel mogelijk te beperken.
Vlaanderen
Als we de melkaanvoer bekijken in de periode sinds het wegvallen van de quota tot eind maart van dit jaar, is die gestegen met 7,24% of 249 miljoen liter. In Vlaanderen was dat zelfs een stijging met 9,63%, in Wallonië een stijging met 3,45%. Hiermee ligt België – en zeker Vlaanderen – samen met Ierland en Nederland mee aan kop in het peloton van de productiestijging in Europa. In Europa werd in 2015 2,5% meer melk geproduceerd. In januari en februari van dit jaar liep dat zelfs op tot een stijging met 7,6% tegenover dezelfde periode in 2015.
Door deze marktsituatie is de melkprijs de voorbije maand verder naar beneden gecorrigeerd. De reëel uitbetaalde melkprijs van BCZ bedroeg in maart 25,54 euro/100 liter, bij 4,3% vet en 3,5% eiwit. Dat is ongeveer 1 euro/100 liter minder dan in februari. Ook FrieslandCampina liet haar garantieprijs voor mei dalen met maar liefst 2,50 euro tot 25 euro/100 kg melk. De prijs van de DCA-spotmarkt bedroeg vorige week 17 euro/100 kg melk.
Consumptiemelk
De voorbije weken zijn de nieuwe contracten voor consumptiemelk (drinkmelk) onderhandeld tussen zuivelbedrijven en retailers. Na signalen dat de Comeostoeslag bij de huidige prijsonderhandelingen in rekening wordt gebracht, heeft de werkgroep Zuivel van het Ketenoverleg duidelijk naar alle spelers gecommuniceerd dat een doorrekening van de toeslag onaanvaardbaar is. In de nieuwe prijsonderhandelingen zijn de retailers uiteraard niet verplicht om – ondanks de slechtere marktomstandigheden – de contractprijzen voor consumptiemelk naar beneden aan te passen. We vangen signalen op dat Colruyt dit principe wil toepassen. Zo tonen ze begrip voor de moeilijke situatie waarin onze melkveehouders zich momenteel bevinden. Hiermee bevestigen ze hoe belangrijk het is dat een leefbare lokale melkveehouderij behouden wordt. We hopen dat hun concullega’s dit voorbeeld volgen.
Productiebeperking
De meeste analisten zijn het erover eens dat de crisis een gevolg is van het onevenwicht tussen vraag en aanbod. Vooral de evolutie van de productie in Europa wordt wereldwijd met argusogen gevolgd. Met de activatie van artikel 222 biedt de Europese Commissie de mogelijkheid om tijdelijk en vrijwillig aan productieplanning te doen binnen productenorganisaties, branche-organisaties of coöperaties. De vraag is hoe, door wie en met welke middelen een systeem van productiebeperking opgezet kan worden dat effectief bijdraagt aan een kentering op de zuivelmarkten. Het is belangrijk om in deze moeilijke periode een analyse te maken van de haalbaarheid en de voor- en nadelen van de verschillende voorstellen. De sectorvakgroep Melkvee zal zich daar in haar komende bijeenkomst ten gronde over buigen. We zijn het onszelf immers verplicht om mee te denken over mogelijke oplossingen om uit de crisis te geraken. Tijdens een COPA-meeting begin deze week bleek dat ook in andere landen deze reflecties gemaakt worden.
Met dank aan de Belgische Boerenbond.
